پیش از آشنایی با پروژه آیوتا، لازم است مفهوم اینترنت اشیا را درک کرده باشید.
اینترنت اشیا چیست؟
اینترنت اشیا، همانطور که از نامش پیداست؛ روی استفاده اینترنت توسط اشیا تمرکز دارد. اینترنت اشیا یعنی اتصال دستگاههای مختلف به یکدیگر از طریق اینترنت. به کمک اینترنت اشیا برنامهها و دستگاههای مختلف میتوانند از طریق اتصال اینترنت با یکدیگر و حتی انسان تعامل و صحبت کنند. مثلا یخچالهای هوشمندی که به اینترنت متصلند و شما را از موجودی و تاریخ انقضا مواد خوراکی داخل آن با خبر میکنند. در واقع، اینترنت اشیا شما را قادر می سازد تا اشیا مورد استفاده خود را از راه دور و به کمک زیرساختهای اینترنتی مدیریت و کنترل کنید.
اینترنت اشیا در حقیقت جهان پویای وسایل ماست!
برای آشنایی بیشتر با اینترنت اشیا لازم است به کارایی آن توجه بیشتری شود.
مصرف کنندگان اینترنت اشیا در سه حوزه زیر است:
حال که تا حدی راجع به اینترنت اشیا بحث کردیم، میتوانیم بگوییم آیوتا پروژهای مبتنی بر اینترنت اشیا یا iot است که فناوری تنگل را جایگزین بلاک چین کرده است.
برای درک تنگل بهتر است آن را با بلاک چین مقایسه کنیم.
در تکنولوژی تنگل به جای ذخیره سازی اطلاعات در بلاک چین، از روش DAG استفاده میشود که مخفف Directed Acyclic Graph به معنای گراف جهت دار غیرمدور است. (تذکره النویسنده: بیاین از کلمههای عجیب نترسیم و خوندن رو تاجایی که بفهمیم ادامه بدیم.)
به طور کلی تنگل در شیوه ثبت اطلاعات و تایید تراکنشها ساز و کاری کاملا متفاوت با بلاک چین دارد.
ثبت اطلاعات در دفترکل تنگل به این صورت انجام میشود: زمانی که یک تراکنش توسط یک کاربر ایجاد میشود، باید دو تراکنش قبل از خود را نیز تأیید کند. به این صورت کاربران نقش اعتبارسنجها را نیز در شبکه ایفا میکنند. این به این معنی است که وقتی معامله جدیدی ایجاد شد، به عنوان یک رأس جدید در DAG اضافه میشود و همچنین به دو معامله قبلی که آنها را تأیید کرده است متصل میشود. اولین معامله ایجاد شده در تنگل جنسیس (genesis) نام دارد که تمام توکنهای رمزارز از ابتدا در آن تولید میشوند، کلیه معاملات موجود در تنگل به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به این معامله اشاره دارند و متصل هستند.
هنگامی که یک معامله توسط تعدادی از معاملات جدیدتر تأیید میشوند، یک اجماع (توافق جمعی) حاصل میشود و تغییر آن عملاً غیر ممکن است. اجماع با نمونه کوچکی از الگوریتم اثبات کار حاصل میشود. این اثبات کار تلاش اندکی برای تأیید هر معامله است که از شبکه در برابر اسپمها و تقلب در شبکه حفاظت میکند.
(برای درک راحتتر این بحث باید به مبحث بلاک چین و الگوریتم اثبات کار مسلط باشید.)
تنگل اساساً سعی دارد نقصهای بلاک چین را کاهش دهد.
سرعت
سرعت باگ مادرزادی بلاک چین است. تنگل از سرعت بیشتری نسبت به بلاک چین برخوردار میباشد. به عنوان مثال شبکه بلاک چین بیت کوین قادر است در هرثانیه فقط پنج تا هفت تراکنش را تأیید کند. استفاده از الگوریتم پرهزینه و پرمصرف اثبات کار باعث چنین تأخیری میشود. البته که در ازای هزینه و زمانی که میگیرد؛ امنیت بالایی ارائه میدهد.
علاوه بر بلاک چینهای اثبات کار، حتی الگوریتمهای جدیدتر که با هدف بهبود مقیاس پذیری مانند اثبات سهام ایجاد شده اند، این مشکل را بصورت کامل حل نکرده اند. بلاک چین حتی در مقایسه با سیستمهای پرداخت قدیمیتر مانند شبکه ویزا که میتواند ۲,۰۰۰ تراکنش را در ثانیه پردازش کند، دارای عملکرد کندتری است. در مقابل بلاک چین، تنگل میتواند حدود ۸۰۰ تراکنش را در ثانیه پردازش کند. شاید این مقدار هنوز هم کم باشد اما در مقایسه با بلاک چین خیلی بیشتر است.
بدون ماینر و در نتیجه، بدون کارمزد!
همانطور که گفته شد تنگل برای اعتبارسنجی تراکنش ها از DAG استفاده میکند. میتوان گفت افرادی که در حال معامله هستند معاملات دیگران را نیز تأیید میکنند و هر معامله برای ورود باید دو معامله قبل خود را تأیید کند، در نتیجه از آن جا که دیگر نیاز به ماینرها و اعتبارسنج ها در شبکه نیست، هزینه تراکنش صفر میشود. زیرا شبکه های بلاک چین برای تشویق ماینرها و اعتبارسنج ها برای تأیید تراکنشها و ماندن در شبکه، باید به آنها پاداش بدهد. از آنجا که در تنگل ماینرها حذف میشوند، تراکنشها رایگان است.
عدم تمرکز: آسیب پذیری Tangle بسیار بیشتر از بلاک چین است. بیان شده است که میتواند در برابر حمله ۳۴ درصدی مقاومت کند، به این معنی که اگر بیش از یک سوم از کل قدرت محاسباتی که شبکه را تسهیل میکند توسط یک شخص یا نهاد کنترل شود، آنها میتوانند شبکه را هک کرده و تراکنشهای جعلی انجام دهند. با بیت کوین، یک طرف میتواند بیش از ۵۰ درصد از کل قدرت هش بلاک چین را کنترل کند. برای جلوگیری از چنین مشکلاتی، آیوتا موقعیت گره هماهنگ کننده را در ساختار خود گنجانده است.
امنیت: آیوتا به دلیل استفاده از تنگل نسبت به بیت کوین و اتریوم امنیت کمتری دارد. فرآیند آهسته و پیچیده تأیید در بلاک چین، در عین حال، پایدارتر است و تضمین کننده است، مگر این که کسی بیش از ۵۰ درصد از گرهها را کنترل کند. متأسفانه Tangle هنوز به اندازه BTC ایمن و قابل اعتماد نشده است. توسعه دهندگان این فناوری ادعا میکنند که با رشد شبکه و مشارکت بیشتر گرهها در آن، این مشکل با گذشت زمان به طور طبیعی برطرف خواهد شد.
در مقابل فناوری بلاک چین، بسیار امن تر از Tangle است و از برنامه های غیرمتمرکز پشتیبانی می کند. شرکتها و کاربران بیشتری برای تراکنشهای ارزهای دیجیتال به بلاک چین متکی هستند.
Tangle هنوز در دست توسعه است و آسیب پذیریهایی دارد. این فناوری را نمی توان به طور کامل غیرمتمرکز نامید زیرا از یک گره هماهنگ کننده مرکزی استفاده میکند. این گره تراکنشهای معتبر را تأیید می کند و این جنبه دادههای Tangle را کاملاً مستقل نمیکند. پروتکل افزودن گره نیز چندان دقیق نیست، که امنیت آن را نسبت به بلاک چین کمتر میکند.
عرضه اولیه (ICO) این پروژه در سال ۲۰۱۵ برگزار شد و در طی آن در حدود ۱,۵۰۰ بیت کوین جمع شد. یک سال بعد، یعنی در سال ۲۰۱۶، پروژه آیوتا آزمایشات بتای خود را انجام داد و در نهایت در سال ۲۰۱۷ بطور رسمی شروع به کار کرد.
سال ۲۰۱۷ که سال اوج برای رمزارزها بود؛ کاربران با مشکلات مقیاس پذیری بیت کوین بیش از پیش روبرو شدند و آیوتا فرصت بروز و ظهور پیدا کرد.
در اوایل زمستان ۲۰۱۷، درست زمانی که مشکل مقیاسپذیری بیت کوین، به یک موضوع داغ بین طرفداران و جوامع ارزهای دیجیتال تبدیل شده بود، بنیانگذار اپلیکیشن ساتوشیپی (SatoshiPay) که برای انجام پرداختهای کوچک ایجاد شده بود، اعلام کرد قصد دارد در اپلیکیشن خود از ارز دیجیتال آیوتا استفاده کند، زیرا استفاده از این پروژه به دلیل صفر بودن کارمزد برای پرداختهای بسیار کوچک، گزینه بسیار مناسبی است.
در تابستان ۲۰۱۷، ارز دیجیتال آیوتا در صرافی بیتفینکس قرار گرفت و در پاییز همان سال، مدیر پروژه آیوتا با شرکتهای بزرگی از جمله، سامسونگ، فوجیتسو، فولکس واگن، مایکروسافت و دویچه تلکام، قراردادهایی را برای همکاری باهم بستند.
ارز دیجیتال میوتا (MIOTA) توکن بومی شبکه آیوتا (IOTA) است که از آن برای انجام تراکنش میان ماشینها (M2M)، انسانها (H2H) و انسان به ماشین (H2M) استفاده میکند. در سازوکار این توکن هیچ ماینینگ یا استیکینگ وجود ندارد، در نتیجه انتقال دادهها در شبکه نیاز به پرداخت کارمزد نخواهد داشت. در حقیقت، ارز دیجیتال آیوتا (IOTA) ویژگیها و کارکردیهایی دارد که دارایی دیجیتال دیگری نمیتواند انجام دهد.
استفاده از توکن MIOTA در بسیاری از برنامههایی که بر روی شبکه IOTA اجرا میشوند اجباری است، مثلا در هنگام پرداخت خدمات یا پرداخت هزینه دادهها. این ارز دیجیتال از واحدهای مختلفی استفاده میکند؛ IOTA کوچکترین واحد توکن است. احتمالا هنگام خرید این رمز ارز از صرافی شما به جای توکن میوتا، توکن آیوتا دریافت خواهید کرد. حداکثر عرضه ارز دیجیتال آیوتا ۲,۷۷۹,۵۳۰,۲۸۳ MIOTA است. تمامی توکنهای آیوتا تا پایان سال ۲۰۱۵ صادر شدند و در گردش هستند.
سرگی پوپوف، می گوید که Tangle، گام بعدی در تکامل بلاک چین است. او عنوان میکند که شبکه باید رشد کند و بالغ شود تا به یک سیستم پرداخت مستحکم، قابل اعتماد و پایدار تبدیل شود. این فناوری زودتر از موعد متولد شده است و در آینده نزدیک رشد چشمگیری خواهد داشت. شبکه اینترنت اشیا در حال حاضر تکامل نیافته است، اما زمانی که رشد کرد، IOTAها تقاضای زیادی خواهند داشت. با افزایش قابلیت استفاده و تعداد گره های سیستم، Tangle امنیت آن را بهبود می بخشد. Tangle کاربرد خود را در بسیاری از حوزه های دیگر پیدا خواهد کرد، درست همانطور که بلاکچین اخیراً انجام داده است. این فناوری ها ارزش ارز دیجیتال و صرافی های ارز دیجیتال را بالا می برند و آن ها را قابل اعتمادتر و قابل قبول تر می کنند. چیزی که میخواهم بگویم این است که اگر توسعهدهندگان همه چیز را درست انجام دهند و همه ایدههای پوپوف را اجرا کنند، آیوتا و تنگل آینده ای درخشان خواهند داشت.
برای تخصیص دادن یا ندادن بخشی از سبد سرمایه خود به آیوتا یا هر رمزارز دیگری باید چند نکته را بهخاطر داشته باشید.